Kompleksowe wspomaganie jelit - podstawy

Fermentowana żywność zawdzięcza swoje prozdrowotne właściwości głównie dzięki obecnym w niej probiotykom (bakteriom probiotycznym) . Probiotyki pomagają w trawieniu i przyswajaniu substancji odżywczych. Bakterie te znane są również z korzystnego oddziaływania na system odpornościowy a tym samym zdrowie całego organizmu. Wiele z nich produkuje antybakteryjne bioaktywne molekuły wspomagające organizm w walce z niekorzystnymi patogenami i bakteriami. Mówiąc o delikatnej równowadze ludzkiej flory jelitowej (w skład której wchodzą bakterie wywierające korzystny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu) jej jakość określana jest od pierwszych dni naszego życia. Flora jelitowa jest żywa i ewoluuje (zmienia się) w zależności od odżywiania, chorób czy przyjmowanych leków. Stan równowagi mikrobiologicznej w jelicie może zostać szybko zakłócony poprzez działanie różnych czynników np. jeśli zjesz za dużo pokarmów przetworzonych, korzystne bakterie jelitowe ucierpią na tym ponieważ pokarmy te zniszczą zdrową mikrobiotę. W związku z codzienną ekspozycją na pokarmy przetworzone, dietetycy zalecają regularne wysiewanie dobrych bakterii probiotycznych w naszych jelitach poprzez spożywanie sfermentowanych pokarmów lub przyjmowanie suplementów probiotycznych oraz prebiotyków stanowiących pożywkę dla probiotyków. W ciągu ostatnich trzech dekad jednym z głównych celów przemysłu żywności funkcjonalnej było opracowanie takiego rodzaju produktów, które będą miały na celu poprawę zdrowia jelit. Pomysł wpływania na florę bakteryjną jelit w celu wydłużenia życia był już znany na początku XX wieku. W 1907 roku laureat Nagrody Nobla Eli Metchnikoff opublikował swoją książkę 'Prolongation of Life' (Przedłużenie życia) gdzie postulował, że długa żywotność chłopów bułgarskich była spowodowana spożyciem sfermentowanego mleka zawierającego mikroorganizm Bacillus bulgaricus obecnie znany jako Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus. Według Metchnikoffa spożycie tych bakterii spowodowałoby wyeliminowanie bakterii gnilnych w ludzkim przewodzie pokarmowym (GIT).

Pan Metchnikoff był bardo ciekawą postacią. Stwierdził kiedyś że 'śmierć zaczyna się w jelitach' i miał ku temu podstawy. Gdyby ludzie wzięli pod uwagę jego wskazówki, na pewno nie wyszłoby to im na złe. Metchnikoff dużo uwagi poświęcał procesowi starzenia się. Przypatrując się tej kwestii, zwrócił uwagę na mieszkańców Europy Wschodniej, w szczególności na państwa bałkańskie oraz Rosję, wśród których istniała niezwykle duża liczba stulatków. Uderzył go fakt, że mieszkańcy tych regionów którzy dożyli 100 lat, byli w większości biedni lub mieli skromne warunki i wyjątkowo prosty styl życia. Przekonało go to, że tajemnice długiego, produktywnego życia obejmowały proste życie umiarkowane w jedzeniu i piciu oraz we wszystkich innych przyjemnościach życiowych uzupełnione codziennymi ćwiczeniami fizycznymi bez względu na warunki pogodowe oraz życiem w spokojnym otoczeniu w którym powietrze jest czyste. Pan Metchnikoff zwracał też uwagę na wczesne kładzenie się do łóżka i wczesne wstawanie oraz nie więcej niż 6-7 godzin snu, kąpanie się w nie za zimnej ani nie za gorącej wodzie, angażowanie się w codzienną pracę: tą fizyczną jak i umysłową, unikanie alkoholu jak i innych używek i narkotyków. Czy istnieje jakiś logicznie dający się wytłumaczyć związek między spokojnym, umiarkowanym życiem a stanem jelit człowieka? Okazuje się że Pan Metchnikoff nie mylił się w swoich twierdzeniach. Silny przewlekły stres może naruszyć strukturę bariery śluzowej, zwiększając przepuszczalność jelita i przyczyniając się do pogorszenia objawów zarówno zespołu jelita drażliwego jak i nieswoistego zapalenia jelit. Stres doświadczany na wczesnym etapie rozwoju może przyczyniać się do powstania chorób jelit w wieku późniejszym. Zatem kompleksowe podejście do zdrowia jelit a tym samym całego organizmu zakłada wzięcie pod uwagę szeregu czynników wpływających na stan faktyczny naszych jelit. Konieczne jest uwzględnienie nie tylko sposobu odżywiania ale także trybu życia, podejścia do problemów i nastawienia psychicznego. Nie zapominajmy że jelita są naszym drugim mózgiem. Jeśli o nie zadbamy, ten 'mózg' będzie wiedział co należy zrobić aby zapewnić nam zdrowie.

Bibliografia: Podolsky, Scott H (2012). "Metchnikoff and the microbiome". The Lancet. 380 (9856): 1810–1811. Mackowiak, Philip A. (2013). Recycling Metchnikoff: Probiotics, the Intestinal Microbiome and the Quest for Long Life. Frontiers in Public Health. 1: 52.